مقدمه‌ای بر تلرانس گذاری هندسی

GD&T یک زبان بین المللی است. از این زبان برای تعیین اندازه، شکل، فرم، جهت و موقعیت فیچرها روی قطعه استفاده می‌شود. فیچرهای که با GD&T تلرانس گذاری می‌شوند ارتباط واقعی بین قطعات مجاور با هم را بیان می‌کنند. نقشه هایی که به درستی تلرانس گذاری هندسی شده‌اند بالاترین شانس را دارند که به یک صورت تفسیر شوند و قطعات ساخته شده بر اساس آن‌ها به ارزانترین و موثرترین حالت مونتاژ شود. GD&T برای اطمینان از مونتاژ درست قطعات همجوار، بهبود کیفیت و کاهش هزینه ایجاد شده است.

GD&T یک ابزار طراحی است. قبل از اینکه طراحان بتوانند تلرانس‌های هندسی را به درستی اعمال کنند باید دفت نحوه‌ی اندازه‌گیری و عملکرد هر فیچر هر قطعه را بررسی نمایند. GD&T برای طراحان به عنوان یک چک لیست عمل می‌کند که تمام جنبه‌های مربوط به هر فیچر را مد نظر داشته باشند، با اعمال درست تلرانس هندسی اطمینان حاصل خواهد شد که هر قطعه همیشه به درستی و راحتی مونتاژ خواهد شد تلرانس گذاری هندسی به طراحان اجازه می دهد که بالاترین تلرانس ممکن را در نظر بگیرند و در نتیجه اقتصادی طراحی را انجام دهند.

تاریخچه تلرانس گذاری هندسی:

در طول جنگ جهانی دوم ایالات متحده قطعات مختلفی را تولید و جهت استفاده به سایر نقاط درگیر با جنگ می فرستاد اما علیرغم تولید قطعات مطابق با تعاریف انجام شده قابل مونتاژ نبودند. بعد از جنگ، کمیته‌ای متشکل از نمایندگان دولت، صنعت و آموزش تشکیل شد و وقت وتلاش زیادی جهت بررسی مشکل قطعات معیوب صرف کرد، این کمیته می‌بایست جهت اطمینان از عملکرد و مونتاژ مناسب قطعات در هر زمان راه حلی می‌یافت. نتیجه‌ی کار این کارگروه بسط و توسعه GD&T و ارائه استاندارد USASI Y14.5 -1966 بود. این استاندارد در سال های بعد نیز بازنگری شد:

•   ANSI    Y14.5 – 1974
•   ANSI    Y14.5M – 1982
•   ASME  Y14.5M – 1994
•  ASME  Y14.5M – 2009
• ASME  Y14.5M – 2018

اکنون در اکثر قرارداد ها، ترسیم نقشه‌ها مطابق با این استاندارد و به دلیل ایجاد فهم مشترک و کاهش هزینه ها جز الزامات می باشد.

در این مقدمه می‌خواهیم توضیح دهیم که:

1.  چرا باید از  GD&T استفاده کنیم؟
2. چرا GD&T به این صورت امروزی بسط و توسعه داده شد ؟
3. چه موقع باید از آن استفاده کنیم؟
4. و برتریهای این روش نسبت به روش سنتی تلرانس گذاری چیست؟

با این مقدمه کارشناسان رغبت بیشتری به آموزش و یادگیری این موضوع خواهند داشت و آن ها درک بهتری نسبت به چگونگی مونتاژ قطعات و برقراری ارتباط بین بخش های طراحی ، ساخت و کنترل کیفی یک شرکت بسیار راحت تر خواهد بود.

 تلرانس گذاری هندسی چیست؟

استفاده از GD&T باعث ایجاد تفسیر یکسان از نقشه ها، اطمینان از مونتاژ مناسب جفت قطعات ، افزایش کیفیت و کاهش هزینه ها می شود.

طراح هنگام تلرانس گذاری هندسی باید به وضعیت مونتاژی و عملکردی هر ویژگی دقت کافی داشته باشد. GD&T بعنوان یک چک لیست که طراح نمام ویژگی های یک قطعه رابا آن بررسی کرده، عمل  می کند.

پیاده‌سازی صحیح GD&T مزایای ذیل را داراست:

1. تا حد ممکن سبب جلوگیری از بروز خطا و اشکال در هندسه محصول نهایی میگردد.
2. از بسیاری از دوباره کاریها و اصلاح قطعه ساخته شده جلو گیری به عمل می آورد.
3. در واحد کنترل کیفیت، درصد قطعات مورد تایید از لحاظ ابعادی و تلرانس دهی افزایش می یابد.
4. قابلیت اعتماد به محصول نهایی افزایش می یابد.
5. عملکرد آیتم از لحاظ درگیری با سایر آیتم ها،با در نظر گرفتن شرایط محیطی کارکرد قطعه با اطمینان بیشتری تضمین میگردد.
6. سبب استاندارد سازی عملیات بازرسی و مونتاژ قظعه می شود.
7. کاهش قیمت
8. اطلاع از نوع فرآیند و ابزار
9.  با خبر شدن از اهداف طراح

برای تهیه دوره تلرانس گذاری ابعادی و هندسی اینجا کلیک کنید.